Thủy kích là hiện tượng xe ô tô bị nước tràn vào đường hút gió của động cơ. Làm cho động cơ bị chết máy đột ngột. Nước lọt vào xi-lanh sẽ không thể nén lại như không khí. Dẫn đến áp lực cực lớn đẩy ngược lên các piston. Hậu quả là các tay biên có thể bị cong hoặc gãy, thậm chí vỡ lốc máy. Gây hư hỏng nghiêm trọng cho động cơ. Tốn chi phí sửa chữa rất lớn (có thể lên đến hàng chục hoặc hàng trăm triệu đồng tùy mức độ hư hỏng). Đây thực sự là nỗi ám ảnh của người lái xe khi mùa mưa ngập đến.
1. Hướng dẫn cách phòng tránh thủy kích hiệu quả
Lái xe qua đường ngập nước luôn tiềm ẩn nguy cơ thủy kích. Nhưng bạn có thể phòng tránh nếu chuẩn bị kỹ và áp dụng đúng kỹ thuật. Dưới đây là những bước và kinh nghiệm giúp tài xế lái xe an toàn qua vùng ngập, tránh hiện tượng thủy kích:
Đánh giá mực nước trước khi đi:
Trước khi quyết định lái xe qua đoạn đường ngập, hãy quan sát và xác định độ sâu của nước. Quy tắc chung là mực nước không nên vượt quá nửa bánh xe của bạn. Nếu nước cao hơn tâm bánh xe (thường khoảng 20–25 cm) hoặc bạn không chắc độ sâu. Tuyệt đối không đi qua đoạn đó. Tốt nhất hãy tìm lộ trình khác hoặc đợi nước rút để bảo đảm an toàn cho xe.
Tắt điều hòa và thiết bị phụ tải:
Trước khi lội nước, tắt hệ thống điều hòa (AC) và các thiết bị điện không cần thiết. Việc này giúp quạt gió khoang máy ngừng quay. Hạn chế hút nước vào động cơ, đồng thời giảm tải cho động cơ tập trung sức kéo khi vượt nước. Bạn có thể hạ kính cửa sổ một chút để thông gió, tránh bị ngợp khi tắt điều hòa.
Chuyển về số thấp, giữ đều ga:
Đi xe ở số thấp để đảm bảo lực kéo mạnh và duy trì vòng tua máy ở mức cao vừa phải. Giữ chân ga ổn định ở tốc độ chậm và đều. Vận tốc lý tưởng là chậm nhưng liên tục – đủ để xe không bị chết máy. Nhưng không quá nhanh gây sóng nước. Không đạp thốc ga vì sẽ tạo sóng lớn. Nước có thể tràn qua lưới tản nhiệt hoặc ống hút gió. Ngược lại, nếu nhả ga đột ngột hoặc dừng lại. Nước dễ tràn vào ống xả gây tắt máy. Trong trường hợp buộc phải dừng giữa chừng, hãy giữ động cơ nổ bằng cách về số N. Đạp nhẹ chân ga đồng thời đạp phanh để ngăn xe tắt máy giữa dòng nước.
Đi chậm, tránh tạo sóng nước:
Tuyệt đối không lái nhanh qua đoạn ngập. Chạy nhanh sẽ tạo sóng nước lớn dạt sang hai bên. Sóng này có thể tràn vào khoang động cơ qua mặt ca-lăng (lưới tản nhiệt) hoặc hốc hút gió, làm tăng nguy cơ thủy kích. Thậm chí sóng lớn có thể đẩy nước vào người đi xe máy bên cạnh. Gây mất an toàn cho họ. Do đó, hãy giữ tốc độ chậm và ổn định. Vừa bảo vệ xe mình vừa an toàn cho phương tiện xung quanh.
Giữ khoảng cách và tránh xe lớn:
Khi lội nước, hãy tăng khoảng cách với xe phía trước. Tránh đi gần các xe tải, xe buýt hoặc xe ngược chiều. Xe lớn hoặc xe chạy ngược chiều có thể tạo sóng nước mạnh va vào xe bạn. Dễ khiến nước tràn vào họng hút gió gây thủy kích. Tốt nhất nên đi chính giữa đường (vì thường nơi này cao nhất). Khi gặp đường ngập hẹp chỉ đủ một làn, nhường đường cho xe khác đi qua từng lượt. Đi từng chiếc một sẽ hạn chế sóng nước dồn qua lại giữa hai xe.
Không dừng xe giữa vùng ngập:
Cố gắng không dừng xe giữa dòng nước. Xe phải luôn di chuyển chậm và đều số cho đến khi thoát khỏi vùng ngập. Việc dừng lại đột ngột giữa chừng (trừ trường hợp bất khả kháng) có thể làm nước tràn vào ống xả và khoang máy, khiến xe dễ chết máy. Hãy kiên nhẫn bò từng chút qua chỗ ngập, đừng vì vội vàng mà tăng tốc rồi phải phanh gấp, dễ dẫn đến chết máy giữa đường.
Sau khi vượt qua chỗ ngập:
Khi đã lái xe thoát khỏi đoạn ngập, đừng tắt máy ngay lập tức. Nên để động cơ nổ thêm vài phút (khoảng 10–15 phút). Để hơi nóng làm bốc hơi nước còn sót (nếu có) trong khoang máy và ống xả. Rà phanh nhẹ liên tục trên quãng đường ngắn để làm khô má phanh và đĩa phanh, bởi phanh ướt sẽ giảm hiệu quả phanh. Sau đó, dừng xe kiểm tra sơ bộ: gầm xe, sàn xe. Cuối cùng, hãy đem xe đi bảo dưỡng, kiểm tra. Ưu tiên các hệ thống điện, dầu máy, cầu truyền động…. Việc thay dầu và vệ sinh kịp thời sẽ giúp ngăn hỏng hóc do nước gây ra.
2. Lưu ý khi xe bị thủy kích (chết máy do ngập nước)
Ngay cả khi đã cẩn thận, vẫn có trường hợp xe bị chết máy đột ngột giữa chừng do nước vào quá nhiều. Nếu nghi ngờ xe đã bị thủy kích, bạn cần bình tĩnh thực hiện các bước xử lý sau để giảm thiểu thiệt hại:
Tuyệt đối không cố khởi động lại động cơ.
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất! Khi xe tắt máy giữa chỗ ngập, đừng vặn khóa đề nổ lại vì nước có thể bị hút sâu thêm vào xi-lanh, gây cong tay biên, vỡ máy ngay lập tức. Thay vào đó, hãy tắt hoàn toàn máy, rút chìa khóa điện và coi như động cơ “hỏng” tạm thời.
Giữ an toàn cho người và xe:
Bật đèn cảnh báo nguy hiểm (đèn hazard) để cảnh báo các xe khác. Quan sát mực nước bên ngoài; nếu mực nước cao hơn mép dưới cánh cửa, không mở cửa xe vì nước sẽ tràn vào làm hỏng nội thất và hệ thống điện. Trong tình huống nước ngập cao, cách an toàn là hạ cửa kính (nếu còn hoạt động) rồi thoát ra ngoài qua cửa sổ. Nếu nước không quá sâu, bạn có thể xuống xe và cùng người khác đẩy xe lên chỗ cao ráo hơn.
Ngắt nguồn điện:
Mở nắp capo và tháo cọc (cực) nối bình ắc quy ngay lập tức để tránh chập mạch điện do nước. Việc ngắt điện sẽ giúp bảo vệ các hộp điều khiển điện tử (ECU) và giảm nguy cơ cháy chập hệ thống điện trên xe.
Kiểm tra dầu máy:
Rút que thăm dầu động cơ để xem tình trạng dầu. Nếu bạn thấy dầu có màu nước gạo (màu cà phê sữa) thì chứng tỏ nước đã lọt vào động cơ và hòa lẫn với dầu bôi trơn. Đây là dấu hiệu rõ ràng của thủy kích và xe cần được sửa chữa ngay.
- Ưu tiên thay dầu tổng hợp chất lượng để bảo vệ động cơ tốt hơn. Bạn có thể tham khảo dòng dầu động cơ tổng hợp của Atlantic TẠI ĐÂY. Hoặc dầu tổng hợp thương hiệu Nhật của Nishimoto TẠI ĐÂY
Gọi cứu hộ và thông báo bảo hiểm:
Liên hệ ngay với dịch vụ cứu hộ để kéo xe về xưởng sửa chữa. Hãy mô tả tình trạng xe (xe số sàn hay tự động, đã tắt máy do ngập nước) để phía cứu hộ chuẩn bị phương án phù hợp. Nếu bạn có mua bảo hiểm thủy kích hoặc bảo hiểm vật chất xe, gọi thông báo hãng bảo hiểm sớm nhất có thể. Trong lúc chờ cứu hộ, nếu có thể, chụp ảnh hiện trường xe bị ngập nước để làm bằng chứng cho bảo hiểm về sau.
Không tự ý sửa xe khi không có chuyên môn:
Mỗi dòng xe có kết cấu khác nhau, việc xử lý hậu quả thủy kích cũng khác nhau. Nếu không phải thợ chuyên nghiệp, bạn không nên cố tự sửa chữa vì có thể làm hỏng nặng thêm. Hãy kiên nhẫn đợi cứu hộ và thợ kỹ thuật để đảm nhiệm việc này.
3. Những sai lầm phổ biến khi lái xe đường ngập nước
Sai lầm khi lái xe qua đường ngập có thể khiến ô tô bị chết máy giữa đường. Nhiều tài xế chủ quan hoặc thiếu kinh nghiệm đã mắc phải các lỗi dưới đây, dẫn đến thủy kích và thiệt hại đáng tiếc. Hãy nhận biết những sai lầm này để tránh lặp lại:
Lái xe vào vùng ngập quá sâu:
Không ít lái xe đánh giá sai mực nước và cố chạy qua đoạn ngập sâu quá khả năng của xe. Nước ngập càng sâu thì càng dễ tràn vào họng hút gió và ống xả, gây chết máy gần như ngay lập tức. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây thủy kích. Giải pháp là luôn quan sát mực nước hoặc xe phía trước để ước lượng, đừng liều lội nước nếu thấy mức nước quá nửa bánh xe.
Chạy xe tốc độ cao qua chỗ ngập:
Nhiều người nghĩ chạy nhanh sẽ “vượt lũ” nhanh, nhưng thực tế đây là sai lầm nghiêm trọng. Đi quá nhanh sẽ tạo sóng nước lớn đánh vào xe mình và các xe xung quanh. Sóng nước có thể tràn lên nắp ca-pô, vào lọc gió gây thủy kích cho chính xe của bạn. Ngoài ra sóng còn tạt mạnh vào xe máy, người đi đường gây nguy hiểm. Vì vậy, luôn đi chậm và giữ đều ga khi qua chỗ ngập.
Tăng/giảm ga đột ngột hoặc phanh gấp:
Thao tác ga không ổn định (lúc nhấn mạnh, lúc thả đột ngột) là một sai lầm khác. Tăng tốc đột ngột có thể làm nước tạt mạnh vào lưới tản nhiệt, lọt vào ống hút khí; còn giảm ga đột ngột hoặc phanh gấp có thể làm nước trào ngược vào ống xả khi động cơ giảm lực hút. Cách đúng là luôn giữ tốc độ ổn định, hạn chế đổi ga, và tránh phanh nếu không thực sự cần thiết khi đang ở giữa vùng ngập.
Đi sát xe lớn hoặc không nhường đường trên đường ngập:
Nếu hai xe ô tô đi song song hoặc ngược chiều nhau ở đoạn ngập hẹp, sóng nước từ hai bên xe sẽ dồn vào nhau. Nước dao động mạnh có thể dâng cao hơn và tràn vào họng gió gây thủy kích dù mực nước ban đầu có thể chưa tới mức nguy hiểm. Do vậy, sai lầm là không chịu nhường đường. Tài xế nên nhường nhau đi từng lượt qua chỗ ngập hẹp, hoặc ít nhất giữ khoảng cách thật xa nếu phải đi cùng lúc.
Dừng xe giữa đoạn ngập nước:
Trừ tình huống bất khả kháng (ùn tắc giao thông), việc dừng giữa chừng sẽ làm mất đà và nước có cơ hội tràn vào gây chết máy. Nhiều người thiếu kinh nghiệm đã ngập ngừng không dứt khoát – lúc đầu lội vào nước nhưng giữa chừng lại dừng lại do sợ, chính sự do dự này dễ khiến xe chết máy giữa dòng. Bài học là một khi đã quyết định đi qua, hãy đi tới luôn với tốc độ chậm ổn định, đừng dừng lại giữa chừng.
Không kiểm tra và làm khô phanh sau khi thoát ngập:
Sai lầm thường gặp nữa là tài xế tiếp tục hành trình ngay sau khi qua chỗ ngập mà không kiểm tra xe. Nước có thể làm má phanh ướt, giảm hiệu lực phanh đáng kể. Nếu không “sấy” phanh sớm, khi cần phanh gấp sẽ rất nguy hiểm. Vì vậy, hãy nhớ rà phanh vài lần để phanh nóng và khô trở lại ngay sau khi lội nước. Đồng thời, kiểm tra xem có nước lọt vào khoang máy hoặc nội thất không để xử lý kịp thời.
Cố khởi động lại xe khi đã bị thủy kích:
Đây là sai lầm nghiêm trọng nhất khi gặp sự cố. Nhiều người hay đề máy nhiều lần khi xe vừa chết máy do ngập nước. Hành động này chỉ làm tình hình tệ hơn. Nước bị hút sâu hơn gây hỏng máy nặng hơn. Bạn tuyệt đối không đề nổ lại khi nghi xe bị thủy kích. Hãy tắt máy, ra khỏi xe an toàn và gọi cứu hộ.
4. Lời kết
Hiện tượng thủy kích trong mùa mưa bão là mối nguy hiểm tiềm tàng đối với mọi tài xế. Hãy luôn ưu tiên an toàn: né tránh những đoạn đường ngập sâu nếu có thể. Việc đi chậm, ga ổn định, quan sát cẩn thận giúp bạn bảo vệ xe khỏi thủy kích. Nếu xe gặp sự cố, bình tĩnh xử lý theo các bước và gọi hỗ trợ. Hy vọng với những kinh nghiệm thực tế trên. Bạn đọc có thể tự tin lái xe qua đường ngập nước mà không phải nơm nớp lo sợ thủy kích. Đảm bảo an toàn cho bản thân và “xế yêu” trong mọi hành trình mùa mưa lũ.
